Яагаад Японы Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан систем хэрэгтэй вэ? Үүсэл ба Зорилго
Япон улс хүн амын хурдацтай хөгшрөлт, төрөлтийн түвшин буурч байгаагаас үүдэн ажиллах насны хүн ам багасч, олон салбарт ажиллах хүчний ноцтой хомсдолд орж байна. Дотоодын боловсон хүчин баталгаажуулах, бүтээмжийг дээшлүүлэх хүчин чармайлт хангалтгүй байгаа тул 2019 оны 4-р сард “Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан” (特定技能 – Токутэй Гино, ихэвчлэн SSW гэж товчилдог) оршин суух статусыг бий болгосон бөгөөд ингэснээр тусгай мэргэжил, ур чадвартай гадаадын иргэдийг хүлээн авч, ажлын байранд шууд хувь нэмрээ оруулах боломжийг олгосон юм.
Энэ нь Японы уламжлалт бодлогоос эргэлтийн цэг болсон бөгөөд мэргэжлийн болон техникийн салбараас гадуурх гадаад ажилчдыг хүлээн авахад болгоомжтой ханддаг байсан. Эдийн засгийн хэрэгцээ шаардлагаас үүдэн Япон улс SSW системээр дамжуулан тодорхой үйлдвэрлэлийн салбарт ажиллах зорилготой гадаадын иргэдийг хүлээн авахыг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрсөн. Хэдийгээр засгийн газар энэ нь “цагаачлалын бодлого биш” гэж онцолж байгаа ч, Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (ii) ангиллын оршин тогтнол (дараа нь тайлбарлана) нь урт хугацааны оршин суух боломжит замыг харуулж байна.
Энэхүү системийн хууль эрх зүйн үндэс нь 2019 оны 4-р сарын 1-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр болсон Цагаачлалын Хяналт ба Дүрвэгсдийг хүлээн зөвшөөрөх тухай хуулийн (Цагаачлалын Хяналтын тухай хууль) нэмэлт, өөрчлөлт бөгөөд “Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан” оршин суух статусыг бий болгосон. Энэ статус нь виз (орох зөвшөөрөл)-ээс ялгаатай бөгөөд учир нь энэ нь Япон улс доторх үйл ажиллагааны хамрах хүрээ, хууль ёсны байр суурийг тодорхойлдог.
Энэ нийтлэл нь өгөгдсөн тайланд үндэслэн SSW системийн дэлгэрэнгүй тайлбарыг өгч, түүний тойм, зорилтот салбарууд, шаардлага, журам, дэмжлэгийн систем, ашиглалтын байдал, сорилт бэрхшээлүүд болон холбогдох сүүлийн үеийн хөгжлийг багтаасан болно.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан систем гэж юу вэ? Хоёр төрлийн дэлгэрэнгүй харьцуулалт: SSW (i) ба SSW (ii)
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан систем нь “Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (i)” ба “Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (ii)” гэсэн хоёр ангиллаас бүрдэнэ.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (i): Тойм ба онцлог шинж чанарууд
- Зорилго: Тусгай үйлдвэрлэлийн салбарт ихээхэн мэдлэг, туршлага шаарддаг ур чадвар шаардлагатай ажилд оролцож буй гадаадын иргэд.
- Шаардлага: Ерөнхийдөө тухайн салбарын ур чадварын шалгалт болон япон хэлний түвшин тогтоох шалгалт (жишээлбэл, JFT-Basic A2 түвшин буюу түүнээс дээш, эсвэл JLPT N4 түвшин буюу түүнээስ дээш) өгч тэнцэх шаардлагатай. Гэсэн хэдий ч, холбогдох салбарт Техникийн дадлагыг (ii) хангалттай сайн дүүргэсэн хүмүүсийг чөлөөлнө.
- Оршин суух хугацаа: Нийтдээ 5 жил хүртэл. Жил бүр, 6 сар тутам, эсвэл 4 сар тутам шинэчлэх шаардлагатай.
- Гэр бүл дагуулах: Ерөнхийдөө зөвшөөрөгдөөгүй.
- Дэмжлэг: Хүлээн авах байгууллага эсвэл Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллагаас заавал дэмжлэг үзүүлэх шаардлагатай.
- Байнгын оршин суух: SSW (i) статустайгаар оршин суусан хугацаа нь байнгын оршин суух өргөдөл гаргах оршин суух шаардлагад тооцогдохгүй.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (ii): Тойм ба онцлог шинж чанарууд
- Зорилго: Тусгай үйлдвэрлэлийн салбарт чадварлаг ур чадвар шаардлагатай ажилд оролцож буй гадаадын иргэд.
- Шаардлага: Тухайн салбарын илүү өндөр түвшний ур чадварын шалгалт өгч тэнцэх шаардлагатай. Ихэнхдээ хянагчийн хувьд практик туршлага шаарддаг. Япон хэлний шалгалт ерөнхийдөө шаардлагагүй (салбар/шалгалтаас хамаарна).
- Оршин суух хугацаа: Шинэчлэлтэд дээд хязгаар байхгүй. 3 жил, 1 жил, эсвэл 6 сар тутам шинэчлэх замаар урт хугацааны оршин суух боломжтой.
- Гэр бүл дагуулах: Шаардлага хангасан тохиолдолд (эхнэр/нөхөр, хүүхэд) боломжтой.
- Дэмжлэг: Заавал дэмжлэг үзүүлэх шаардлагагүй.
- Байнгын оршин суух: SSW (ii) статустайгаар оршин суусан хугацаа нь байнгын оршин суух өргөдөл гаргах оршин суух шаардлагад тооцогдоно.
Нэг харахад! Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (i) ба (ii) хоорондын ялгаа
Онцлог шинж чанар | Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (i) | Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (ii) |
---|---|---|
Зорилтот ур чадварын түвшин | Ихээхэн мэдлэг/туршлага | Чадварлаг ур чадварууд |
Оршин суух хугацааны дээд хязгаар | Нийт 5 жил | Шинэчлэлтээр хязгааргүй |
Ур чадварын шалгалт | Шаардлагатай (Техникийн дадлага (ii) дүүргэсэн хүмүүст чөлөөлөлттэй) | Өндөр түвшний шалгалт шаардлагатай |
Япон хэлний шалгалт | Шаардлагатай (JFT-Basic A2 / JLPT N4+; TITP(ii) дүүргэсэн хүмүүст чөлөөлөлттэй) | Ерөнхийдөө шаардлагагүй (салбар/шалгалтаас хамаарна) |
Гэр бүл дагуулах | Ерөнхийдөө зөвшөөрөгдөөгүй | Шаардлага хангасан тохиолдолд боломжтой (эхнэр/нөхөр/хүүхэд) |
Заавал дэмжлэг үзүүлэх | Шаардлагатай (хүлээн авах байгууллага эсвэл Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллагаас) | Шаардлагагүй |
Байнгын оршин суух эрхэнд тооцох уу? | Үгүй | Тийм |
Зорилтот салбарууд (2024) | 16 салбар | 11 салбар (Асрамжийн тусламж гэх мэтээс бусад) |
SSW (i) нь дунд хугацааны хөдөлмөрийн хэрэгцээнд төвлөрдөг бол SSW (ii) нь өндөр ур чадвартай ажилчдын урт хугацааны суурьшлыг зорьдог. Гэсэн хэдий ч, SSW (ii)-д шаардагдах “чадварлаг ур чадварууд” нь өндөр босго учруулж байгаа бөгөөд SSW (ii) эзэмшигчдийн бодит тоо маш бага хэвээр байна (2024 оны 6-р сарын эцсийн байдлаар, ойролцоогоор 250,000 SSW (i) ба 153 SSW (ii)). Техникийн дадлага (ii) дүүргэгчид шалгалтын чөлөөлөлтөөр SSW (i) руу шилжих зам нь түгээмэл боловч Техникийн дадлагын хөтөлбөр (TITP)-т байдаг асуудлуудыг авчрах эрсдэлтэй.
Ямар төрлийн ажил хийж болох вэ? 16 зорилтот үйлдвэрлэлийн салбар
Зорилтот салбаруудын жагсаалт ба сүүлийн үеийн өөрчлөлтүүд
SSW статус нь ажиллах хүчний хомсдолтой тулгарч буй дараах 16 үйлдвэрлэлийн салбарт хамаарна (2024 оны байдлаар). Салбар бүрийн хувьд тодорхой ажлын үүргийг тодорхойлсон болно.
- Асрамжийн тусламж (Nursing care)
- Барилгын цэвэрлэгээний менежмент
- Аж үйлдвэрийн машин механизм, цахилгаан, электрон болон мэдээлэлтэй холбоотой үйлдвэрлэл (хуучнаар тусдаа салбарууд)
- Барилга
- Усан онгоцны үйлдвэрлэл ба усан онгоцны машин механизмын үйлдвэрлэл
- Автомашины засвар, үйлчилгээ
- Нисэх
- Байр сууц (Зочид буудал)
- Хөдөө аж ахуй
- Загас агнуур ба усны аж ахуй
- Хүнс, ундааны үйлдвэрлэл
- Хоолны үйлчилгээний үйлдвэрлэл
- Автомашины тээврийн үйлдвэрлэл (2024 онд нэмэгдсэн)
- Төмөр зам (2024 онд нэмэгдсэн)
- Ойн аж ахуй (2024 онд нэмэгдсэн)
- Модны үйлдвэрлэл (2024 онд нэмэгдсэн)
Эдгээр салбарыг Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам (MHLW), Эдийн засаг, худалдаа, аж үйлдвэрийн яам (METI), Газар, дэд бүтэц, тээвэр, аялал жуулчлалын яам (MLIT), Хөдөө аж ахуй, ой, загас агнуурын яам (MAFF) зэрэг холбогдох яамд хянадаг. Сүүлийн үеийн гол өөрчлөлтүүд нь:
- Асрамжийн тусламж: Бие махбодийн асрамжаас гадна, 2025 оны 4-р сарын 21-ний өдрөөс эхлэн тодорхой нөхцөл дор гэрийн асрамжийн үйлчилгээнд оролцох боломжтой болсон.
- Шинэ салбарууд нэмэгдсэн (2024): Автомашины тээвэр (автобус, такси, ачааны машины жолооч), Төмөр зам (зам/тээврийн хэрэгслийн засвар үйлчилгээ, тээврийн ажилтан гэх мэт), Ойн аж ахуй, Модны үйлдвэрлэлийг SSW (i) зорилтот жагсаалтад нэмсэн. Эхний ээлжинд зөвхөн SSW (i) боломжтой.
- Үйлдвэрлэлийн салбарын нэгдэл/өргөтгөл: Гурван салбарыг “Аж үйлдвэрийн машин механизм, цахилгаан, электрон болон мэдээлэлтэй холбоотой үйлдвэрлэл”-д нэгтгэж, хамрагдах ажлын ангиллууд (жишээ нь, цаасан сав, бетонон бүтээгдэхүүн, хэвлэл) болон ажлын байрны хамрах хүрээг өргөжүүлсэн. Ялангуяа, ‘Нэхмэл бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл’ болон ‘Оёдол’ ажлын ангиллуудын хувьд, TITP-ийн доорх асуудлуудыг харгалзан дөрвөн нэмэлт шаардлагыг тавьсан: ① Олон улсын хүний эрхийн стандартыг дагаж мөрдөх (гуравдагч этгээдийн гэрчилгээжүүлэлт/аудитын байгууллагын шалгалт шаардлагатай), ② Ирцийн удирдлагын цахимжуулалт, ③ Хамтын ажиллагаа байгуулах тунхаглалын хэрэгжилт, ба ④ SSW гадаадын иргэдийн цалинг сар бүр төлөх.
- Усан онгоцны үйлдвэрлэлийн салбарын өөрчлөн зохион байгуулалт/өргөтгөл: Ажлын ангиллуудыг өөрчлөн зохион байгуулж, хамрагдах ажлын цар хүрээг өргөжүүлсэн.
- SSW (ii) салбарын өргөтгөл (2023): Эхний 2 салбараас 11 салбар (Асрамжийн тусламжаас бусад) руу өргөжүүлсэн. Асрамжийн тусламжийг хассан шалтгаан нь ижил төстэй урт хугацааны оршин суух статус (“Асрамжийн тусламж”) нь шаардлага хангасан асран хамгаалагчдад аль хэдийн байдагтай холбоотой.
Зорилтот салбаруудын тасралтгүй хяналт, өргөтгөл нь засгийн газар SSW системийг өргөн хүрээний үйлдвэрлэлд тулгарч буй ажиллах хүчний хомсдолыг шийдвэрлэх гол хэрэгсэл болгон улам бүр чухалчилж байгааг харуулж байна.
Тусгай ур чадварын дор хэрхэн ажиллах вэ? Гадаад ажилчид болон хүлээн авах компаниудад тавигдах шаардлага
Гадаад ажилчдад шаардагдах нөхцөлүүд (Нас, Ур чадвар, Япон хэлний чадвар гэх мэт)
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан гэж хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд гадаадын иргэд дараах шалгууруудыг хангах ёстой:
- Нас: 18 ба түүнээс дээш настай байх (Шалгалтад орох эрх нь 17 наснаас эхэлж болох бөгөөд Индонез гэх мэт 18+ шаарддаг үндэстний шаардлагаас хамаарна).
- Ур чадварын түвшин: Үйлдвэрлэлийн салбар бүрийн хувьд тогтоосон ур чадварын шалгалтад тэнцсэн байх. Тэнцсэн гэрчилгээ нь ихэвчлэн олгосон өдрөөс эсвэл шалгалт өгсөн өдрөөс хойш 10 жилийн хугацаанд хүчинтэй байна. Шалгалтын агуулга салбар бүрээр ялгаатай. Холбогдох салбарт Техникийн дадлагыг (ii) хангалттай сайн дүүргэсэн хүмүүсийг чөлөөлнө. SSW (ii) нь илүү өндөр түвшний шалгалтад тэнцэх шаардлагатай.
- Япон хэлний чадварын түвшин (SSW (i)): JFT-Basic (A2 түвшин буюу түүнээс дээш) эсвэл JLPT (N4 түвшин буюу түүнээስ дээш) шалгалтад тэнцсэн байх. Энэ нь үндсэн ойлголт, энгийн өдөр тутмын харилцан ярианы чадварыг илтгэнэ. Асрамжийн тусламжийн салбарт нэмэлт асрамжийн тусламжийн япон хэлний шалгалт шаардагдана. Техникийн дадлагыг (ii) хангалттай сайн дүүргэсэн хүмүүсийг чөлөөлнө. SSW (ii)-д ерөнхийдөө хэлний шалгалт шаардлагагүй (салбар/тусгай шалгалтаас хамаарна).
- Оршин суух хугацаа (SSW (i)): SSW (i) статустайгаар оршин суусан нийт хугацаа 5 жилээс хэтрэхгүй байх ёстой.
- Гэрээ/Төлбөр: Батлан даалтын барьцаа эсвэл торгууль ногдуулах гэрээ байх ёсгүй. Тэдний хариуцах аливаа зардлыг бүрэн ойлгосон байх ёстой.
- Эрүүл мэндийн байдал: Эрүүл байх ёстой. Үүнийг нотлохын тулд тогтоосон маягтуудыг (Лавлагааны маягт 1-3 “Эрүүл мэндийн үзлэгийн хувийн карт” ба хавсралт “Шалгуулагчийн мэдүүлгийн маягт”) ашиглан эрүүл мэндийн үзлэгийн дүнг ирүүлэх шаардлагатай. Тодорхой шинжилгээний зүйлүүд (жишээ нь, цээжний рентген зураг) болон эмнэлгийн гэрчилгээний хүчинтэй байх хугацаа (шинээр орох өргөдөл гаргахаас 3 сарын өмнө, статусыг өөрчлөх өргөдөл гаргахаас 1 жилийн өмнө) талаар заалтууд байдаг.
- Бусад: Эх оронтой нь байгуулсан хоёр талын хамтын ажиллагааны санамж бичиг (MOC)-т үндэслэсэн нэмэлт процедурууд хэрэгжиж болно. Японд “Түр зочин” статустайгаар оршин сууж буй хүмүүс мөн 2020 оны 4-р сарын 1-ний өдрөөс эхлэн Япон улсад явагдах SSW-тэй холбоотой шалгалтуудад оролцох эрхтэй болсон.
Хүлээн авах компаниуд (Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан харьяалагдах байгууллага)-д тавигдах нөхцөл ба үүрэг хариуцлага
SSW гадаадын иргэдийг хүлээн авч буй компаниуд эсвэл хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид (Хүлээн авах байгууллага) мөн стандартыг хангах ёстой.
Тохирох хөдөлмөрийн гэрээний шалгуур үзүүлэлтүүд
- Ажлын байрны тодорхойлолт: Зорилтот салбар доторх тодорхой ур чадварын түвшин (i)-ийн хувьд ихээхэн, (ii)-ийн хувьд чадварлаг) шаардлагатай ажлуудыг хамарсан байх ёстой.
- Ажиллах цаг: Тухайн байгууллага дахь ердийн Япон ажилчдынхтай тэнцүү байх ёстой.
- Цалин хөлс: Ижил төстэй ажил гүйцэтгэж буй Япон иргэдийнхтэй тэнцүү буюу түүнээс их байх ёстой.
- Ялгаварлан гадуурхахыг хориглох: Цалин, сургалт, халамжийн тэтгэмж гэх мэт зүйлс дээр үндэсний харьяаллаар ялгаварлан гадуурхах ёсгүй.
- Түр хугацаагаар эх орондоо буцах амралт: Ажилтан түр хугацаагаар эх орондоо буцахыг хүсвэл шаардлагатай цалинтай амралтыг зөвшөөрөх ёстой.
- Хөдөлмөр эрхлэлтийн төрөл: Ерөнхийдөө шууд хөдөлмөр эрхлэлт (Хөдөө аж ахуй, Загас агнуурт илгээх зөвшөөрөлтэй).
- Гэрээний хэл: Гадаадын иргэн бүрэн ойлгох хэлээр бэлтгэж, тайлбарлах ёстой.
- Буцах зардал: Хэрэв ажилтан гэрээ дуусгавар болсны дараа буцах зардлаа төлж чадахгүй бол байгууллага хариуцах ёстой.
- Эрүүл мэндийн үзлэг: Тогтмол үзлэгт хамрагдах боломжийг олгох ёстой.
Хүлээн авах байгууллагын өөрийн шаардлага хангах чадвар
- Хууль тогтоомжийн дагуу байх: Хөдөлмөр, нийгмийн даатгал, татварын хуулиудыг дагаж мөрдөх ёстой.
- Зөрчлийн түүх: Сүүлийн 5 жилийн хугацаанд цагаачлал эсвэл хөдөлмөрийн хуулийг ноцтой зөрчөөгүй байх ёстой.
- Сайн дурын бус тусгаарлалт: Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд байгууллагын нөхцөл байдлаас шалтгаалан ижил төстэй албан тушаалд ажиллаж байсан ажилчдыг (Япон иргэдийг оролцуулан) сайн дурын бусаар тусгаарлаагүй байх ёстой.
- Сураггүй алга болсон хүмүүс: Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд байгууллагад хамааралтай шалтгаанаар сураггүй алга болсон хүн байх ёсгүй.
- Санхүүгийн тогтвортой байдал: Ноцтой тогтворгүй байх ёсгүй (жишээ нь, төлбөрийн чадваргүй байдал).
- Хадгаламж гэх мэтийн хориг: Гадаадын иргэн эсвэл хамаатан саднаас батлан даалтын барьцаа эсвэл торгууль шаардсан гэрээ байх ёсгүй.
- Салбарын зөвлөлд гишүүнчлэлтэй байх: Тодорхой үйлдвэрлэлийн салбарын хувьд байгуулагдсан зөвлөлийн гишүүн байх нь ихэвчлэн шаардлагатай байдаг. Барилгын салбар нь MLIT-ийн сайдаас урьдчилсан төлөвлөгөөний зөвшөөрөл авах шаардлагатай.
- Дэмжлэгийн систем (SSW (i)): SSW (i) гадаадын иргэдийг дэмжих системтэй байх ёстой (эсвэл Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллагад дэмжлэгийг бүрэн даатгах ёстой), үүнд гадаадын иргэн ойлгох хэлээр дэмжлэг үзүүлэх, дэмжлэгийн менежер/ажилтнуудыг томилох зэрэг орно.
- Тохирох дэмжлэгийн төлөвлөгөө (SSW (i)): SSW (i) гадаадын иргэдэд зориулсан тохирох дэмжлэгийн төлөвлөгөөг бий болгож, хэрэгжүүлэх ёстой.
Өргөдөл гаргах үйл явцын урсгал: Тохиолдлоор тайлбарлах (Гадаадаас ба Япон дотроос)
Өргөдөл гаргах үйл явц нь гадаадын иргэн гадаадад байгаа эсэх эсвэл өөр статусын дагуу Японд оршин сууж байгаа эсэхээс хамаарч өөр өөр байдаг.
Гадаадаас шинээр орох тохиолдолд (Оршин суух эрхийн гэрчилгээ авах өргөдөл – COE)
- Шалгалтад тэнцэх: Шаардлагатай ур чадвар, япон хэлний шалгалтад тэнцэх.
- Хөдөлмөрийн гэрээ: Ажлын санал авч, Японы хүлээн авах байгууллагатай SSW хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах.
- Дэмжлэгийн төлөвлөгөө боловсруулах (SSW (i)): Хүлээн авах байгууллага дэмжлэгийн төлөвлөгөө боловсруулна.
- COE-д өргөдөл гаргах: Хүлээн авах байгууллага өөрийн төв байрлах газрыг хариуцсан бүсийн цагаачлалын албанд COE-д өргөдөл гаргана.
- Хяналт ба Олголт: Цагаачлалын алба өргөдлийг хянаж, шаардлага хангасан тохиолдолд COE олгоно.
- COE илгээх: Байгууллага COE-г гадаадад байгаа өргөдөл гаргагчид илгээнэ.
- Визэнд өргөдөл гаргах: Өргөдөл гаргагч өөрийн улс дахь Японы элчин сайдын яам/консулын газарт COE-г үзүүлэн SSW визэнд өргөдөл гаргана.
- Виз олгох: Элчин сайдын яам/консулын газар хянасны дараа виз олгоно.
- Японд ирэх ба Цагаачлал: Өргөдөл гаргагч визээр Япон руу орж, цагаачлалын шалгалтыг давж, Оршин суух үнэмлэх авна.
- Ажилд орох: Хаягийн бүртгэл гэх мэт журмуудыг дуусгасны дараа хүлээн авах байгууллагад ажиллаж эхэлнэ.
Япон дотроос статус өөрчлөх тохиолдолд (Оршин суух статусыг өөрчлөх өргөдөл)
- Шалгалтад тэнцэх (хэрэв хамааралтай бол): Японд аль хэдийн байгаа хүмүүс (жишээ нь, оюутнууд, техникийн дадлагажигчид) шаардлагатай шалгалтуудад тэнцэнэ (TITP (ii) дүүргэгчдэд зориулсан чөлөөлөлтүүд хамаарна).
- Хөдөлмөрийн гэрээ: Ажлын санал авч, SSW хүлээн авах байгууллагатай гэрээ байгуулах.
- Дэмжлэгийн төлөвлөгөө боловсруулах (SSW (i)): Хүлээн авах байгууллага төлөвлөгөө боловсруулна.
- Статус өөрчлөх өргөдөл гаргах: Өргөдөл гаргагч өөрийн оршин суугаа газрыг хариуцсан бүсийн цагаачлалын албанд өргөдөл гаргана.
- Хяналт ба Зөвшөөрөл: Цагаачлалын алба хянаж, шаардлага хангасан тохиолдолд зөвшөөрөл олгоно.
- Оршин суух үнэмлэх хүлээн авах: Өргөдөл гаргагч SSW статусыг заасан шинэ Оршин суух үнэмлэх хүлээн авна.
- Ажилд орох/Үргэлжлүүлэх: Хүлээн авах байгууллагын хувьд SSW статустайгаар ажиллаж эхлэх буюу үргэлжлүүлнэ.
Өргөдөлд шаардагдах бичиг баримтууд ба тооцоолсон шалгалтын хугацаа
Өргөдөл гаргагч болон хүлээн авах байгууллага хоёулаатай холбоотой өргөн хүрээний бичиг баримтууд шаардлагатай.
- Өргөдөл гаргагчийн үндсэн бичиг баримтууд: Өргөдлийн маягт, гэрэл зураг, паспорт/оршин суух үнэмлэхний хуулбар, ур чадварын шалгалтын тэнцсэн гэрчилгээний хуулбар, япон хэлний шалгалтын тэнцсэн гэрчилгээний хуулбар, эрүүл мэндийн үзлэгийн бүртгэл, намтар, татвар төлсөн гэрчилгээ (дотоодын өргөдлийн хувьд) гэх мэт.
- Хүлээн авах байгууллагын үндсэн бичиг баримтууд: Байгууллагын тойм, бүртгэлийн гэрчилгээ, удирдах ажилтны оршин суух үнэмлэхний хуулбар, санхүүгийн тайлангийн хуулбар, хөдөлмөр/нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн гэрчилгээний хуулбар, татвар төлсөн гэрчилгээ, хөдөлмөрийн гэрээний хуулбар, хөдөлмөрийн нөхцөлийн хуулбар, цалин хөлсний харьцуулалтын баримт, дэмжлэгийн төлөвлөгөөний хуулбар (SSW (i)-ийн хувьд), дэмжлэг үзүүлэх итгэмжлэлийн гэрээ (хэрэв хамааралтай бол), салбарын тусгай амлалт/бичиг баримтууд гэх мэт.
Өргөдлийг биечлэн, шуудангаар, эсвэл онлайн (урьдчилсан бүртгэл шаардагдаж магадгүй) хэлбэрээр өгч болно. Өргөдлийг ерөнхийдөө хүлээн авах байгууллагын төв байрлах газрыг хариуцсан бүсийн цагаачлалын албанд гаргана.
- Боловсруулах хугацааны тооцоо:
- COE өргөдөл: 1.5-аас 3 сар (зарим тайлан дунджаар 62-78 хоног гэж заадаг).
- Статус өөрчлөх өргөдөл: 1.5-аас 2 сар (зарим тайлан дунджаар 56-57 хоног гэж заадаг).
- Оршин суух хугацааг сунгах өргөдөл: 2 долоо хоногоос 1 сар (зарим тайлан дунджаар 38-42 хоног гэж заадаг).
- Виз олгох (COE авсны дараа): Ойролцоогоор 1-2 долоо хоног (улс орноос хамаарна).
Эдгээр нь тооцоо бөгөөд өөр өөр байж болно. Барилгын салбар нь урьдчилсан төлөвлөгөөний зөвшөөрөл (1.5-2 сар) шаарддаг бөгөөд энэ нь нийт хугацааг уртасгадаг. Бичиг баримтын нарийн төвөгтэй байдал, эзлэхүүн нь ялангуяа ЖДҮ-үүдэд ихээхэн ачаалал учруулдаг тул мэргэжилтний тусламж (цагаачлалын хуульчид, Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллага) чухал юм.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (i)-д үзүүлэх өгөөмөр дэмжлэг: 10 заавал биелүүлэх дэмжлэгийн зүйлсийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл
SSW (i) гадаадын иргэдэд тогтвортой ажил эрхлэлт, нийгмийн амьдралыг баталгаажуулахын тулд хүлээн авах байгууллагаас иж бүрэн дэмжлэг үзүүлэх нь заавал байх ёстой.
Хэн дэмжлэг үзүүлэх вэ? Хүлээн авах байгууллага болон Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллагын үүрэг
Хүлээн авах байгууллага нь хувь хүний “1-р төрлийн Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан гадаадын иргэнд үзүүлэх дэмжлэгийн төлөвлөгөө”-нд үндэслэн хуулиар тодорхойлсон дэмжлэгийг үзүүлэх үүрэгтэй. Тэд шалгуур хангасан тохиолдолд (жишээ нь, дунд болон урт хугацааны оршин суугчдыг хүлээн авч байсан туршлага, олон хэлний дэмжлэгийн чадавхи, томилогдсон ажилтнууд) өөрсдийн дэмжлэгийн системийг бий болгож болно. Өөр нэг хувилбар нь, байгууллага эдгээр үүргийн бүх буюу зарим хэсгийг Цагаачлалын үйлчилгээний агентлагт бүртгэгдсэн “Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллага” (RSO)-д даатгаж болно. Хэрэв бүх дэмжлэгийг даатгасан бол хүлээн авах байгууллагыг дэмжлэгийн системийн шаардлагыг хангасан гэж үзнэ. RSO-ууд нь шалгуур хангасан байх ёстой (жишээ нь, хууль зөрчөөгүй байх, олон хэлний чадавхи) бөгөөд 5 жилийн хугацаатай бүртгэгддэг. Жагсаалтыг олон нийтэд нээлттэй болгодог. RSO-ууд нь дэмжлэгийн үүргийг цаашид дэд гэрээгээр гүйцэтгэж болохгүй.
Тусгай дэмжлэгийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл: 10 зүйлийн дэлгэрэнгүй тайлбар
Хүлээн авах байгууллага эсвэл RSO нь дараах 10 заавал биелүүлэх дэмжлэгийн зүйлийг гадаадын иргэн ойлгох хэлээр үзүүлэх ёстой:
- Орохоос өмнөх удирдамж: Гэрээ байгуулсны дараа боловч виз мэдүүлэхээс өмнө ажлын нөхцөл, үүрэг, цагаачлалын журам, барьцаа/торгуулийн хориг, дэмжлэгийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл гэх мэтийг нүүр тулан эсвэл онлайнаар тайлбарлана (ойролцоогоор 3 цаг).
- Нисэх онгоцны буудлын шилжүүлэг: Орж ирэх үед нисэх онгоцны буудлаас оршин суух газар/ажлын байр руу тээвэрлэлт хийж, явах үед (гэрээ дуусах үед) оршин суух газраас нисэх онгоцны буудлын аюулгүй байдлын шалган нэвтрүүлэх цэг хүртэл дагалдан явна. Тээврийн зардлыг байгууллага хариуцна.
- Орон сууцны тусламж ба зайлшгүй шаардлагатай гэрээнүүд: Тогтвортой орон сууц баталгаажуулахад туслах (жишээ нь, батлан даагч болох, компанийн орон сууц өгөх, орон сууц хайхад туслах). Орон сууц нь стандартыг хангах ёстой (жишээ нь, нэг хүнд 7.5 м.кв). Банкны данс нээх, гар утасны гэрээ, нийтийн үйлчилгээний гэрээ гэх мэтэд туслах. Хэрэв орон сууц өгч байгаа бол батлан даалтын барьцаа, түлхүүрийн мөнгө гэх мэтийг ажилчнаас шаардаж болохгүй.
- Амьдралын чиг баримжаа олгох: Японы хууль/дүрэм, тээвэр, хог хаягдлын менежмент, нийтийн үйлчилгээ, эрүүл мэндийн үйлчилгээ авах, онцгой байдал/гамшгийн мэдээлэл, зөвлөгөө авах сувгууд гэх мэтийг тайлбарлана (ойролцоогоор 8+ цаг, асуулт хариулт орно).
- Журмын дагуу дагалдан явах: Шаардлагатай бол орон нутгийн засаг захиргааны байгууллагад оршин суух бүртгэл, нийгмийн хамгаалал/татварын журам, Миний Дугаар систем гэх мэтэд дагалдан явж, бичиг баримт бүрдүүлэхэд тусална.
- Япон хэл сурах боломжууд: Орон нутгийн анги/сургуулийн талаар мэдээлэл өгөх, элсэлтэд туслах, өөрөө судлах материалын (сурах бичиг, онлайн эх сурвалж) талаар мэдээлэл санал болгох.
- Зөвлөгөө ба Гомдол шийдвэрлэх: Ажил/амьдралын асуудал эсвэл гомдлын талаар ажилчны эх хэлээр зөвлөгөө авах системийг бий болгох, зохих зөвлөгөө/удирдамж өгөх, холбогдох агентлагуудад хандах. Бүртгэл хөтлөх.
- Япончуудтай харилцан үйлчлэлийг дэмжих: Интеграцчлалд туслах зорилгоор орон нутгийн олон нийтийн арга хэмжээнд (баяр наадам гэх мэт) оролцох мэдээлэл, тусламж үзүүлэх.
- Ажил солих дэмжлэг (цкратлах гэх мэт тохиолдолд): Хэрэв байгууллагын нөхцөл байдлаас шалтгаалан (дампуурал, бүтцийн өөрчлөлт) гэрээ цуцлагдвал дараагийн ажлыг олоход дэмжлэг үзүүлэх (жишээ нь, Хэллоу Ворк руу дагалдан явах, ажлын мэдээлэл өгөх, зөвлөмжийн захидал бэлтгэх), ажлын байр хайх цалинтай чөлөө олгох, шаардлагатай захиргааны журмын талаар мэдээлэл санал болгох.
- Тогтмол уулзалтууд ба Эрх бүхий байгууллагад мэдээлэх: Дэмжлэгийн менежер нь SSW (i) ажилтан болон тэдний шууд удирдлагатай дор хаяж 3 сард нэг удаа уулзах ёстой. Хэрэв хөдөлмөрийн хууль зөрчсөн гэх мэт асуудлууд илэрвэл тэд Хөдөлмөрийн Стандартын Хяналтын Газар эсвэл бусад холбогдох эрх бүхий байгууллагад мэдээлэх ёстой.
Эдгээр заавал биелүүлэх зүйлсээс гадна нэмэлт дэмжлэг (жишээ нь, мэргэшлийн зэрэг авахад туслах) үзүүлэхийг урамшуулдаг. Энэхүү системийн үр нөлөө нь үйлчилгээ үзүүлэгчдийн чанар, амлалтаас ихээхэн хамаарна. RSO-ууд нь ажилчны эрхээс илүү хүлээн авах байгууллагын ашиг сонирхлыг эрэмбэлэх магадлалтай гэсэн санаа зовнил байдаг.
Тодорхой ур чадварын ашиглалтын байдал: Өгөгдлөөр харах өнөөгийн байдал (Үндэстэн, салбар, бүс нутгаар)
Оршин суугчдын тооны чиг хандлага ба Үндэстэн, салбар, бүс нутгийн тэнцвэргүй байдал
SSW оршин суугчдын тоо хурдацтай өссөн байна (2024 оны 6-р сарын эцсийн урьдчилсан тоо баримт):
- Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (i): Ойролцоогоор 251,647
- Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан (ii): 153 SSW (i)-ийн тоо тогтмол өсч байгаа ч, салбарын өргөтгөлийг үл харгалзан SSW (ii) маш бага хэвээр байна.
Үндэстнээр (SSW (i)): Вьетнам иргэд бараг талыг эзэлж, Индонез, Филиппин, Мьянмар, Хятад улсууд ихээхэн хэмжээгээр араас нь орж байна. Аж үйлдвэрийн салбараар (SSW (i)): Хүнс, ундааны үйлдвэрлэл, Аж үйлдвэрийн машин механизм/электроникс нь тэргүүлэх салбарууд бөгөөд Асрамжийн тусламж, Барилга, Хөдөө аж ахуй дараа нь орж байна. Аймгаар (SSW (i)): Айчи аймаг хамгийн их тоог хүлээн авч, Осака, Сайтама, Чиба, Токио дараа нь орж байгаа нь үйлдвэрлэлийн төвүүд болон томоохон метрополитан бүс/захын дүүргүүдэд төвлөрч байгааг харуулж байна. Энэхүү бүс нутгийн тэнцвэргүй байдал нь TITP-г тусгаж, орон нутгийн дэд бүтцэд ачаалал учруулж болзошгүй юм.
Засгийн газрын зорилтуудтай харьцуулах нь: Хүлээн авалт ахиж байна уу?
Засгийн газар 2024 оны санхүүгийн жилээс эхлэн таван жилийн хугацаанд 820,000 SSW ажилчдыг хүлээн авах шинэ зорилт тавьсан. Энэ нь анхны таван жилийн зорилт (дээд тал нь ойролцоогоор 345,000)-оос ихээхэн нэмэгдсэн бөгөөд системд нэмэгдэж буй хамаарлын бодлогыг харуулж байна. Одоогоор олон салбарт хүлээн авах тоо нь шинэ зорилтоос доогуур байгаа ч нийт өсөлтийн хурд өндөр байна.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан системийн өмнө тулгарч буй сорилтууд: Хүний эрх, Ажлын байр солих, Зардал, Дэмжлэгийн чанар
Хүний эрхийн зөрчил эсвэл мөлжлөгийн эрсдэл бий юу?
TITP-ээс шилжин ирэгсдийн тоо их байгаа тул хуучин хөтөлбөртэй холбоотой хүний эрхийн зөрчил, мөлжлөгийн асуудлууд дамжин ирэх эрсдэлтэй.
- Ажлын нөхцлийн асуудлууд: Бага цалин, хууль бус илүү цаг, ажлын/амьдралын нөхцөл муу, ажлын байран дахь дарамт (аман доромжлол, хүчирхийлэл, ялгаварлан гадуурхалт), эрх мэдлийн дарамт зэрэг тайлангууд орно.
- Хортой зуучлагчид/Илгээгч байгууллагууд: Олон ажилчид эх орондоо зуучлагч/илгээгч байгууллагуудад хэт өндөр хураамж, барьцаа төлөхөөс өөр аргагүйд хүрч, ихээхэн өртэйгөөр Японд ирдэг. Энэ өр нь шударга бус харьцааны эсрэг эсэргүүцэл үзүүлэх эсвэл ажлын байраа солиход хүндрэл учруулж, тэднийг мөлжлөгийн нөхцөлд оруулдаг. Ажилчдаас хураамж авах нь ILO-ийн конвенцийн зарчмуудтай зөрчилдөж болзошгүй.
- Ажлын байр солих (шилжүүлэх) хязгаарлалт: Хэдийгээр TITP-ээс илүү уян хатан боловч хязгаарлалтууд (жишээ нь, ижил салбарт хязгаарлагдсан) нь ажилчдыг эмзэг байдалд оруулж болзошгүй.
“Ажлын байр солих хялбар байдал” ба “Бүс нутгийн тэнцвэргүй байдал”-ын дилемма
Ажлын байр солих эрх чөлөө нэмэгдсэн (ижил салбарын хүрээнд) нь ажилчдын эрхийн үүднээс эерэг боловч шинэ сорилтуудыг бий болгодог.
- Хотын бүс нутагт авьяас чадварын гадагшлах урсгалын талаарх санаа зовнил: Хөдөө орон нутгийн эсвэл бага сонирхол татахуйц салбарын компаниуд сургагдсан ажилчдаа хотууд дахь өндөр цалинтай ажилд алдахаас болгоомжилж, зөвхөн “гишгүүр чулуу” болох магадлалтай.
- Бүс нутгийн тэнцвэргүй байдлын бодит байдал: Мэдээлэл нь метрополитан бүс нутаг, түүний ойр орчмын үйлдвэрлэлийн бүсүүдэд төвлөрч байгааг баталж байна. TITP-ээс SSW руу шилжих үед ихээхэн тооны хүмүүс аймгууд хооронд шилжиж, ихэнх нь хотын төвүүд рүү чиглэж байгаа нь хөдөөгийн ажиллах хүчний хомсдолыг улам дордуулж болзошгүй (хотууд ч мөн хомсдолтой тулгарч байгаа ч).
- Засгийн газрын хариу үйлдэл: Салбарын зөвлөлүүдэд хэт төвлөрлийг хянах, урьдчилан сэргийлэх үүрэг даалгавар өгсөн боловч хяналт эсвэл хөдөөгийн урамшууллын тодорхой арга хэмжээнүүд хангалтгүй хэвээр байна.
Ажилчдын эрхийг (хөдөлгөөн зэрэг) тогтвортой ажлын хүчний хэрэгцээ (ялангуяа хөдөө орон нутаг/ЖДҮ-д)-тэй тэнцвэржүүлэх нь бодлогын гол сорилт хэвээр байна.
Хүлээн авах компаниудад учрах дарамт: Зардал ба Захиргааны хүчин чармайлт
Хүлээн авах компаниуд янз бүрийн зардал, захиргааны дарамттай тулгардаг.
- Санхүүгийн зардал: Ажилд авах хураамж (агентлагууд, илгээгч байгууллагуудад), өргөдлийн хураамж (хэрэв цагаачлалын хуульч ашиглаж байгаа бол), дэмжлэгийн зардал (RSO хураамж, ажилтнууд), анхны зардал (аялал, орон сууцны тохижилт), эрүүл мэндийн үзлэгийн хураамж, зөвлөлийн гишүүнчлэлийн хураамж, болзошгүй буцах аяллын зардал гэх мэт.
- Захиргааны дарамт: Төвөгтэй өргөдлийн баримт бичгийг бэлтгэх, цагаачлалын албанд өгөх, дэмжлэгийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх/удирдах (SSW (i)-ийн хувьд), тогтмол/тухай бүрийн тайлан гаргах үүрэг.
- Сургалт ба Хадгаламжийн дарамт: Ур чадварын сургалт, аюулгүй байдлын боловсрол, хэлний дэмжлэг үзүүлэх; ажлын байрыг дасан зохицуулах (олон хэлний гарын авлага); сургагдсан ажилтнууд ажлаасаа гарах эрсдэл.
Эдгээр дарамт, ялангуяа хязгаарлагдмал нөөцтэй ЖДҮ-үүдийн хувьд, SSW системд оролцоход саад учруулж болзошгүй. Хялбарчлах, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх шаардлагатай.
Дэмжлэгийн чанар зүгээр үү? Бүртгэгдсэн дэмжлэгийн байгууллагуудад тулгарч буй сорилтууд
SSW (i)-д зориулсан заавал дэмжлэгийн систем нь сайн санаатай боловч практикт түүний чанарыг баталгаажуулах нь сорилт юм.
- RSO-уудын чанар ба төвийг сахих байдал: RSO-уудын хооронд чанарын зөрүүтэй байдал, хангалтгүй дэмжлэг үзүүлэх, RSO-ууд нь ажилчдын хамгаалалтаас илүү хүлээн авах компанийн ашиг сонирхлыг эрэмбэлэх зэрэгт санаа зовнилууд байдаг. Олон TITP хяналтын байгууллагууд мөн RSO-ийн үүрэг гүйцэтгэдэг бөгөөд энэ нь бүтцийн асуудлууд дамжин ирэх вий гэсэн санаа зовнилыг төрүүлдэг.
- Хяналт ба Удирдамжийн систем: Засгийн газрын хяналт болон хангалтгүй RSO-уудыг хасах механизмын үр нөлөөг асууж байна.
- Мэдээлэлд нэвтрэх ба Зөвлөгөө: Ажилчид өөрсдийн эрх/дэмжлэгийн талаар мэдээлэл авч, найдвартай зөвлөгөө авах сувгуудад (компани/RSO-оос гадуур, жишээ нь, төрийн байгууллага, ТББ) хялбархан хандах боломжтой байх нь чухал юм.
RSO стандартууд, аудит, хяналтыг бэхжүүлэх нь дэмжлэгийн системийг зүгээр нэг бэлгэдлийн шинжтэй болохоос урьдчилан сэргийлэхэд чухал ач холбогдолтой.
Техникийн дадлагаас шилжих: Зохицуулалт ба сорилтууд
TITP-ээс шилжихэд найдах нь сорилтуудыг бий болгодог:
- Системийн үл нийцэл: TITP ажлын ангилал ба SSW салбар/үүргийн хоорондын зөрүү заримдаа жигд шилжилтийг саатуулдаг (шинэ Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн систем нь эдгээрийг уялдуулахыг зорьдог).
- Ур чадварын түвшинг баталгаажуулах: TITP-ийн дор ур чадварын үнэлгээг заримдаа зүгээр нэг хэлбэрийн төдий гэж үздэг бөгөөд чөлөөлөгдсөн TITP төгсөгчид SSW (i)-д шаардагдах “ихээхэн мэдлэг, туршлага”-ыг үргэлж эзэмшээгүй байж болзошгүй гэсэн санаа зовнилыг төрүүлдэг.
- Сөрөг нөлөөний эрсдэл: TITP-ээс үүдэлтэй асуудлууд (жишээ нь, зуучлагчийн өр, үл итгэлцэл) SSW руу шилжсэний дараа үргэлжлэх эсвэл дахин давтагдах эрсдэлтэй, ялангуяа нэг ажил олгогчтой үлдсэн тохиолдолд.
Шинэ Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн систем нь эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхийг зорьдог боловч шилжилтийн үеийн болзошгүй тасалдлуудад анхаарал хандуулах шаардлагатай.
Систем хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? Сүүлийн үеийн чиг хандлага ба “Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн систем”-ийн байгуулалт
Сүүлийн үеийн гол өөрчлөлтүүдийн хураангуй (Салбар нэмэх/өргөтгөх гэх мэт)
- SSW (ii) салбарын өргөтгөл (2023): 11 салбар (Асрамжийн тусламжаас бусад) руу өргөжүүлсэн.
- SSW (i) шинэ салбарууд нэмэгдсэн (2024): Автомашины тээвэр, Төмөр зам, Ойн аж ахуй, Модны үйлдвэрлэл нэмэгдсэн.
- Одоо байгаа салбаруудад хийсэн нэмэлт, өөрчлөлт: Үйлдвэрлэлийн салбар нэгдсэн/өргөжсөн; Хүнс, ундааны үйлдвэрлэл, Хоолны үйлчилгээ, Усан онгоцны үйлдвэрлэлд хамрах хүрээ өргөжсөн.
- Үйл ажиллагааны шинэчлэлт: 5 жилийн хүлээгдэж буй хүлээлтийн тоог 820,000 болгон дахин тогтоосон, өргөдлийн маягтууд болон бусад зүйлсийг шинэчилсэн, SSW руу шилжих хүмүүст зориулсан тусгай арга хэмжээ, MOC-уудыг шинэчилсэн.
Шинээр байгуулагдсан! “Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн систем” гэж юу вэ? Техникийн дадлагаас өөрчлөлтүүд
TITP-г орлож, “Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн систем” (育成就労制度 – Икүсэй Шүро Сэйдо)-ийн холбогдох хуулийг 2024 оны 6-р сард баталсан бөгөөд 2027 он гэхэд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна.
- Зорилго: TITP-ийн нэрлэсэн “олон улсын хувь нэмэр” зорилгоос ялгаатай нь “хүний нөөцийн хөгжил” ба “боловсон хүчнийг баталгаажуулах”-ыг тодорхой зорилго болгодог. Ур чадваргүй гадаадын иргэдийг 3 жилийн хугацаанд SSW (i) түвшинд сургахыг зорьдог.
- Зорилтот салбарууд: Ерөнхийдөө SSW (i) салбаруудтай уялдуулан жигд шилжилтийг хөнгөвчлөх.
- Сургалтын хугацаа: Ерөнхийдөө 3 жил.
- Ажлын байр солих (Шилжүүлэх): TITP-ийн зарчмын хориглолтоос ялгаатай нь тодорхой нөхцөлд (жишээ нь, 1+ жил ажилласан, үндсэн ур чадвар/хэлний шалгалтад тэнцсэн) шилжүүлэхийг зөвшөөрдөг.
- Орох шаардлага: Орохоос өмнө эсвэл ороод удалгүй тодорхой түвшний япон хэлний мэдлэг (жишээ нь, JLPT N5 / JFT-Basic A1) шаардагдах магадлалтай.
- Хяналт/Дэмжлэг: TITP-ийн “хяналтын байгууллагууд” илүү хатуу шаардлагатай “хяналтын дэмжлэгийн байгууллагууд” руу шилжих болно. Шинэ “Гадаадын иргэний сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллага” байгуулагдах болно.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан системд үзүүлэх нөлөө юу вэ? Ирээдүйн төлөв
Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системийг нэвтрүүлснээр дараах үр дүнд хүрэх төлөвтэй байна:
- Тодорхой карьерын замыг бий болгох: Илүү тодорхой дэвшлийн замыг бий болгох: Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлт (3 жил) → SSW (i) (5 жил хүртэл) → SSW (ii) (тодорхойгүй хугацаагаар).
- Ур чадварын түвшний уялдаа холбоог сайжруулах: Сургалтын зорилтууд уялдаатай тул SSW (i) руу шилжих үед ур чадварын үл нийцлийг бууруулах.
- TITP асуудлуудыг бууруулах: Шилжүүлэх зөвшөөрөл болон бэхжүүлсэн хяналтаар дамжуулан хүний эрхийн асуудлуудыг шийдвэрлэх.
- SSW руу авьяас чадварын хангамжийг нэмэгдүүлэх: Илүү сонирхолтой системийн улмаас илүү олон гадаад ажилчдыг татах боломжтой.
- Шинэ сорилтуудыг нэвтрүүлэх: Шилжүүлгийн удирдлага шаардагдана (ялангуяа бүс нутгийн хөдөлгөөн), хяналтын дэмжлэгийн байгууллагын чанарыг баталгаажуулах, зуучлагчийн мөлжлөгийн шинэ хэлбэрүүдээс урьдчилан сэргийлэх.
Энэ бол Японы гадаад ажилчдын бодлогод түүхэн шилжилт бөгөөд ирээдүйд SSW системийг төвд байрлуулж байна.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан системийг хэрхэн үнэлэх вэ? Оролцогч талуудын дуу хоолой
Засгийн газар/Мэргэжилтний зөвлөлийн шалгалтын байдал ба зөвлөмжүүд
TITP-ийн асуудлуудыг хүлээн зөвшөөрч, засгийн газар системийг хянасан. 2023 оны 11-р сард мэргэжилтний зөвлөлийн эцсийн тайланд TITP-г цуцлах, Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системийг бий болгох, үүнийг SSW-тэй уялдуулах, нөхцөл дор шилжүүлгийг зөвшөөрөх (хүний эрхийг эрэмбэлэх), хяналтын/дэмжлэгийн байгууллагуудыг бэхжүүлэх, MOC-уудаар дамжуулан хортой зуучлагчдыг шийдвэрлэх, тодорхой карьерын замыг бий болгохыг зөвлөсөн. Засгийн газар эдгээрийг хүлээн зөвшөөрч, холбогдох хууль 2024 оны 6-р сард батлагдсан.
Бизнесийн нийгэмлэг (Компанийн тал)-ийн үзэл бодол ба хүсэлтүүд
Бизнесийн бүлгүүд (жишээ нь, Кэйданрэн, Кэйзай Доюүкай) хүнд сурталгүй ажиллах хүчний хомсдолоос шалтгаалан SSW болон шинэ системээр дамжуулан гадаад ажилчдын хүлээн авалтыг өргөжүүлэхийг ерөнхийд нь дэмждэг. Тэд шинэ систем нь гадаад авьяас чадварын ашиглалтыг сайжруулна гэж найдаж байгаа ч компанийн үзэл бодлыг (сургалтад оруулсан хөрөнгө оруулалтын өгөөж, ажилчдаа тогтоон барих, бүс нутгийн тэнцвэрт байдал) харгалзан үзэхийг онцолж, хэт их шилжүүлгийн хөнгөлөлтөөс үүдэн авьяас чадварын гадагшлах урсгалд санаа зовниж байгаагаа илэрхийлдэг. Тэд компаниуд өөрсдөө сонирхол татахуйц нөхцөл (цалин, аюулгүй байдал, дэмжлэг, эрхийн хамгаалалт, карьерын зам) санал болгох хэрэгцээг онцолж байгаа бөгөөд ингэснээр Япон улс гадаад ажилчдаар “сонгогдох” болно.
Хөдөлмөрийн холбоо (Ажилчдын тал)-ны санаа зовнил ба маргаанууд
Хөдөлмөрийн холбоод (жишээ нь, Рэнго) гадаад ажилчдын эрхийг хамгаалах, шударга ажлын нөхцөлийг баталгаажуулахыг нэн тэргүүнд тавьдаг. Тэд TITP-ийн хүний эрхийн асуудлуудыг шүүмжилж, шинэ систем нь ажилчдын эрх, ялангуяа шилжүүлэх эрх чөлөөг, шаардлагагүй хязгаарлалтгүйгээр баталгаажуулах ёстой гэж маргадаг. Тэд Япон ажилчидтай харьцуулахад тэнцүү буюу илүү сайн цалин/нөхцөл шаардаж, хүртээмжтэй зөвлөгөө, гомдол барагдуулах механизмын (холбоод, төрийн байгууллага, ТББ) хэрэгцээг онцолдог.
Дэмжлэгийн байгууллагууд (ТББ гэх мэт)-аас ирсэн салбарын дуу хоолой
- JITCO: Практик япон хэл эзэмшихэд тулгардаг бэрхшээлүүдийг онцолдог (зардал, мэдлэг, урам зориг).
- ТББ/ҮТББ: Ихэнхдээ хүний эрхийн үүднээс шүүмжлэлтэй ханддаг, заримдаа TITP-г бүрмөсөн цуцлахыг уриалж, шинэ систем нь зүгээр нэг өнгөц өөрчлөлт байж магадгүй (үндсэн асуудлууд шийдэгдээгүй гэх мэт) гэсэн санаа зовнилоо илэрхийлдэг. Тэд зуучлагчийн мөлжлөгийн шийдэл, шилжүүлэх бүрэн эрх чөлөө, гэр бүл нэгдэх эрх, байнгын оршин суух тодорхой замуудыг хүчтэй шаардаж, гадаадын иргэдийн нэр төрийг зөвхөн хөдөлмөр гэж үзэхгүй, “оршин суугчид” гэж үзэх, хамтран амьдрахын ач холбогдлыг онцолдог.
- Цагаачлалын хуульчдын холбоо: Үйл ажиллагааны асуудлууд, журмын нарийн төвөгтэй байдал, практик үүднээс дэмжлэгийн аргуудын талаар тайлбар хийдэг.
Эдгээр олон талт оролцогчдын үзэл бодол нь SSW болон Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системүүд нь зөвхөн хөдөлмөрийн хангамж төдийгүй хүний эрх, нийгмийн интеграцчилал, бүс нутгийн эдийн засаг, олон улсын харилцааг хамарсан бодлогын нарийн төвөгтэй асуудлууд болохыг онцолж байна.
Дүгнэлт: Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан системийн өнөөгийн байдал ба ирээдүйн зөвлөмжүүд
Шинжилгээний үр дүнгийн хураангуй
SSW систем нь Японы ажиллах хүчний хомсдолд үзүүлэх гол бодлогын хариу арга хэмжээ бөгөөд хурдацтай өргөжиж байна, ялангуяа SSW (i). Гэсэн хэдий ч SSW (ii) руу шилжих нь хязгаарлагдмал. Хүний эрхийн эрсдэл (ихэвчлэн TITP шилжилт ба зуучлагчийн асуудлуудтай холбоотой), бүс нутгийн тэнцвэргүй байдал, хүлээн авах компаниуд (ялангуяа ЖДҮ)-д учрах дарамт, дэмжлэгийн чанар тогтворгүй байх зэрэг томоохон сорилтууд хэвээр байна. TITP-г цуцалж, Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системийг бий болгох нь SSW-тэй сургалт, хөдөлмөр эрхлэлтийг илүү уялдаатай холбох зорилготой томоохон шинэчлэл юм.
Ирээдүйн төлөв ба зөвлөмжүүд
Нэгдсэн системийн (Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлт + SSW) амжилт нь шинэ системийн үр нөлөө (чанартай сургалт, эрхийн хамгаалалт, хортой зуучлагчдыг устгах), SSW (ii) руу шилжилтийг хөнгөвчлөх, бүс нутгийн/компанийн ялгааг багасгах, гадаадын оршин суугчдыг нийгэмд хүлээн зөвшөөрөхийг дэмжихэд оршино.
Дараах зүйлсийг зөвлөж байна:
- Хяналт ба Хэрэгжилтийг бэхжүүлэх: Хүлээн авах байгууллага, дэмжлэгийн/хяналтын байгууллагуудад үр дүнтэй аудит/удирдамжийг сайжруулах. Хөдөлмөрийн хууль, цалингийн дүрэм (тэгш цалин), дэмжлэгийн үүргийг чанд мөрдүүлж, зөрчлүүдэд илүү хатуу шийтгэл оногдуулах. Хүртээмжтэй, олон хэлний зөвлөгөө/гомдол/нөхөн төлбөрийн механизмыг өргөжүүлэх (төрийн байгууллага, үйлдвэрчний эвлэл, ТББ-уудыг холбох). Гадаадын иргэдийг ажиллуулдаг ажлын байруудад хөдөлмөрийн хяналтыг бэхжүүлэх.
- Хортой зуучлагчдыг устгах ба Ил тод ажилд авалтыг баталгаажуулах: MOC-уудаар дамжуулан хураамж авдаг зуучлагчдын зохицуулалт/устгалыг хүчтэй хэрэгжүүлэх. Засгийн газар хоорондын шууд ажилд авалт эсвэл ил тод хувийн сувгуудыг дэмжих. Ажилд авах зардал/ачааллын ил тод байдлыг нэмэгдүүлэх. Хууль бус дотоодын зуучлагчдыг таслан зогсоох.
- SSW (ii) руу шилжилтийг дэмжих: SSW (ii) хүлээж авахад саад болж буй бэрхшээлүүдийг (шалгалтын хүндрэл/давтамж/хэл, туршлагын шаардлага, компанийн дэмжлэгийн дутагдал) шинжилж, эсрэг арга хэмжээ хэрэгжүүлэх. Шалгалтын бэлтгэлд дэмжлэг үзүүлэх, ажилчдын шилжилтэд тусалдаг компаниудад урамшуулал олгохыг авч үзэх. SSW (ii) карьерын замын талаарх мэдээлэл өгөх ажлыг сайжруулах.
- Бүс нутгийн тэнцвэргүй байдлыг бууруулах ба Хөдөө орон нутгийг дэмжих: Ажиллах хүчин дутмаг хөдөө орон нутагт ажиллахад тодорхой урамшуулал хэрэгжүүлэх (жишээ нь, ажилд авах татаас, орон сууцны тусламж, тогтвортой ажилласны урамшуулал). Орон нутгийн засаг захиргаа, бизнесийн бүлгүүд, дэмжлэгийн байгууллагуудад бүс нутгийн хүлээн авах төлөвлөгөө боловсруулах, орон нутгийн дэмжлэгийн системийг сайжруулахад санхүүгийн/техникийн дэмжлэг үзүүлэх.
- ЖДҮ-үүдэд үзүүлэх дэмжлэгийг сайжруулах: Өргөдлийн журмыг хялбарчлах, янз бүрийн зардалд татаас олгох, мэргэжилтнүүдийн (хуульчид, RSOs) ашиглалтыг дэмжих, ЖДҮ-үүд SSW/Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системийг жигд ашиглахад туслах олон хэлний дэмжлэгийн нөөцийг санал болгох. Сайн хүлээн авах түүхтэй ЖДҮ-үүдэд урамшуулал санал болгох.
- Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системийг зохих ёсоор хэрэгжүүлэхийг баталгаажуулах: Салбарын бодит байдалд (сургалтын чанар, шилжүүлэх эрх, хяналтын чанар, зүй бус ашиглалтын эсрэг арга хэмжээ) үндэслэн үйл ажиллагааны нарийвчилсан удирдамжийг боловсруулж, тэдгээрийг хатуу мөрдүүлэх. Хэрэгжүүлсний дараа санал хүсэлтэд үндэслэн системийн үр нөлөөг тасралтгүй үнэлж, шаардлагатай засваруудыг уян хатан хийх.
Тусгай Ур Чадвартай Ажилтан болон Сургалт ба Хөдөлмөр эрхлэлтийн системүүд нь Японы нийгэм болон оролцогч гадаадын иргэд хоёуланд нь үнэхээр тогтвортой, шударга байхын тулд бүх оролцогч талуудын нэгдсэн хүчин чармайлт шаардлагатай. Эдгээр системүүд нь зөвхөн хөдөлмөрийн дутагдлыг нөхөх төдийгүй гадаадын авьяас чадварыг нэр төртэйгөөр ажиллах, сэтгэл хангалуун амьдрах, карьер бүтээх, хамтын амьдралын үзэл санааны хүрээнд Японы нийгмийн ерөнхий эрч хүчинд хувь нэмрээ оруулах боломжийг олгох ёстой.